ပျားရည်ဆိုတာ အားလုံးသိတဲ့အတိုင်း အရသာရှိတဲ့ သဘာဝပစ္စည်းတစ်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ ပျားရည်ကို အစားအစာတွေထဲမှာ အမျိုးမျိုးအသုံးပြုလို့ရပြီး အကင်တွေပေါ်မှာ ဆမ်းတာမျိုး၊ ဒိန်ချဉ်နဲ့ လတ်ဆတ်တဲ့ သစ်သီးတွေပေါ်မှာ ရောစပ်စားသုံးတာမျိုး၊ သကြားအစားထိုး သစ်သီးတွေကြာရှည်ခံအောင် ပြုလုပ်တာမျိုးအပြင် စွဲမက်ဖွယ်ကောင်းတဲ့ ဟင်းလျာချက်ပြုတ်နည်း အမျိုးမျိုးမှာလည်း ထည့်သွင်းအသုံးပြုနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ပျားရည်ကို ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာကိစ္စတွေ၊ အသေးစား ထိခိုက်ဒဏ်ရာတွေနဲ့ ခန္ဓာကိုယ်အလှအပဆိုင်ရာ ကုသတဲ့နေရာတွေမှာလည်း သဘာဝပစ္စည်းအနေနဲ့ အသုံးပြုကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အတော်များများ မသိကြသေးတဲ့ ပျားရည်ရဲ့ အသုံးဝင်တဲ့ နောက်ထပ်နည်းလမ်းတစ်ခုကတော့ အပင်နဲ့ စိုက်ခင်းတွေမှာပါ အကျိုးရှိရှိ အသုံးပြုနိုင်တယ်ဆိုတာပါပဲ။ ဒါ့ကြောင့် ယခုဆောင်းပါးမှာ အပင်တွေ စိုက်ခင်းတွေမှာ ပျားရည်ကို ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ အသုံးပြုလို့ရမလဲဆိုတာ မျှဝေပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
အမြစ်ကိုင်းဖြတ်မျိုးပွားရာ (root cutting) တွင် အသုံးပြုခြင်း
ပျားရည်မှာ ဘက်တီးရီးယားနဲ့ မှိုတွေကို ဆန့်ကျင်နိုင်တဲ့ ဂုဏ်သတ္တိတွေ ပါရှိသလို အမြစ်ကြီးထွားမှုနဲ့ ကျန်းမာသန်စွမ်းမှုကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်တဲ့ စွမ်းအင်အရင်းအမြစ်တွေလည်း ပါဝင်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ အမြစ်တွေကို ဖြတ်တောက်ပြီး ကိုင်းဖြတ်မျိုးပွားရာမှာ ပျားရည်ကိုအသုံးပြုတဲ့အခါ အမြစ်အသစ်တွေဖြစ်ပေါ်လာစေဖို့ ကူညီပေးနိုင်သလို အမြစ်တွေ ဆက်လက်ကြီးထွားနိုင်ဖို့အတွက် ဘေးကင်းတဲ့ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ခုကိုလည်း ဖန်တီးပေးနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ပျားရည်မှာ အမြစ်ကြီးထွားမှုကို ပံ့ပိုးပေးနိုင်တဲ့ အင်ဇိုင်းတွေပါဝင်နေပြီး ၎င်းရဲ့ ဘက်တီးရီးယားနဲ့ မှိုတွေကို ဆန့်ကျင်ပေးနိုင်တဲ့ ဂုဏ်သတ္တိတွေကြောင့် သီးနှံတွေ ပုပ်ခြင်း၊ ရောဂါပိုးဝင်ခြင်းနဲ့ မှို ပြဿနာတွေကို အပင်ကြီးပြင်းလာတဲ့အထိ ဘေးကင်းလုံခြုံမှုရှိအောင် ကူညီပေးနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
အသုံးပြုပုံကတော့ ရိုးရှင်းပါတယ်။ ပျားရည် ထမင်းစားဇွန်း ၂ ဇွန်းကို ရေနွေး သောက်ရေခွက် ၂ ခွက်ထဲကို ထည့်ပြီး အအေးခံထားလိုက်ပါ။ ဖျော်ရည်အေးသွားပြီဆိုရင်တော့ ကိုင်းဖြတ်ထားတဲ့အမြစ်တွေကို မစိုက်ပျိုးခင် ၎င်းအရည်ထဲသို့ နှစ်ထားပါ။ ပြီးပါက သတ်မှတ်ထားတဲ့နေရာမှာ စိုက်ပျိုးပါ။ အဆိုပါ ကိုင်းဖြတ်ထားတဲ့ အမြစ်တွေဟာ ရောဂါကျရောက်မှုကင်းပြီး ၁ ပတ်ကနေ ၃ ပတ်အတွင်းမှာ အမြစ်အသစ်တွေ ထွက်ရှိလာပါလိမ့်မယ်။
မြေသြဇာအဖြစ် အသုံးပြုခြင်း
ပျားရည်ဟာ ဘက်တီးရီးယားနဲ့ မှိုတွေကို ဆန့်ကျင်နိုင်ရုံသာမက အပင်များအတွက် အလွန်ကောင်းမွန်တဲ့ အာဟာရအရင်းအမြစ်တွေကိုလည်း ပေးစွမ်းနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပျားရည်မှာဆိုရင် အပင်တွေအတွက် အရေးကြီးဆုံး အာဟာရ ၃ မျိုးထဲကမှ ၂ ခုဖြစ်တဲ့ ဖော့စဖရပ်နဲ့ ပိုတက်စီယမ်ဓာတ်တွေ အဓိကပါဝင်နေတဲ့အပြင် ကယ်လ်စီယမ်၊ အိုင်းယွန်း၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နဲ့ ဇင့် ကဲ့သို့သော အခြားသော အာဟာရဓာတ်တွေလည်း ပါဝင်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါ့ကြောင့် ပျားရည်ကို အပင်တွေအတွက် ကောင်းမွန်တဲ့ အော်ဂဲနစ် မြေသြဇာအရည်အနေနဲ့ အသုံးပြုနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပျားရည်မှာ ပါဝင်နေတဲ့ အာဟာရဓာတ်တွေကြောင့် အပင်ရဲ့ ပန်းပွင့်နဲ့ အသီးတွေကို အထူး အကျိုးပြုနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ပျားရည်ကို မြေသြဇာဖျော်ရည်အနေနဲ့ အသုံးပြုဖို့အတွက် ပျားရည်ထမင်းစားဇွန်း ၁ ဇွန်း သို့မဟုတ် ၂ ဇွန်းကို ရေနွေး သောက်ရေခွက် ၇ ခွက်နဲ့ ရောစပ်ပြီး မွှေပေးပါ။ မွှေပြီးနောက် အအေးခံထားပါ။ ထို့နောက် ပန်းပွင့်တဲ့အပင်တွေနဲ့ သီးနှံပင်တွေကို ရေလောင်းသကဲ့သို့ လောင်းပေးပြီး အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
ရွက်ဖြန်းဆေးအနေနဲ့ အသုံးပြုနိုင်ခြင်း
ပျားရည်ကို အသုံးပြုပြီး အမြစ်ကြီးထွားဖို့နဲ့ သီးနှံတွေရဲ့အရသာကို မြှင့်တင်ပေးရာမှာ အသုံးပြုနိုင်တဲ့အပြင် ရှင်သန်ကြီးထွားနိုင်ဖို့ ခက်ခဲနေတဲ့ အပင်တွေကို သက်သာစေဖို့အတွက်လည်း အသုံးပြုနိုင်ပါသေးတယ်။
အပင်တွေမှာ အာဟာရဓာတ်ချို့တဲ့ခြင်း လက္ခဏာတွေ့ရှိရတဲ့အခါ အပင်ကြီးထွားဖို့အတွက် လိုအပ်တဲ့အာဟာရဓာတ်တွေ ရရှိနိုင်စေဖို့ ပျားရည်အခြေခံ အရွက်ဖျန်းအားဆေးကို အသုံးပြုခြင်းဖြင့် အပင်ရဲ့ အာဟာရချို့တဲ့မှုပြဿနာတွေကို ကူညီပေးနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ရေတစ်ဂါလံမှာ ပျားရည် ထမင်စားဇွန်း ၂ ဇွန်းကို ရောစပ်ပြီး ၁ ပတ်လျှင် ၁ ကြိမ် သို့မဟုတ် ၂ ပတ်လျှင် ၁ ကြိမ် အပင်တွေရဲ့ အရွက်များပေါ်ကို တိုက်ရိုက်ပက်ဖြန်းပေးနိုင်ပါတယ်။ ပျားရည်ရွက်ဖြန်းဆေး အသုံးပြုပြီး မကြာခင်မှာပဲ အပင်တွေပေါ်မှာ အပြုသဘောဆောင်တဲ့ ရလဒ်တွေကို မြင်တွေ့နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
အဖျက်ပိုးမွှားများအတွက် ထောင်ချောက်အဖြစ် အသုံးပြုခြင်း
အကယ်လို့ ကျွန်ုပ်တို့စိုက်ခင်းအတွင်းမှာ ပက်ကျိတွေ သီးထိုးယင်တွေ ပေါပေါများများရှိနေမယ်ဆိုရင် ၎င်းတို့ကိုဖမ်းယူနိုင်ဖို့အတွက် ပျားရည်ကို ထောင်ချောက်အနေနဲ့လည်း အသုံးပြုလို့ ရပါတယ်။ ပက်ကျိတွေကို ဖမ်းယူဖို့အတွက် ပျားရည်နဲ့ တဆေးကို ရောစပ်ပြီး အပြည့်ထည့်ထားတဲ့ ဗူးတစ်ခုလုံးကို မျက်နှာပြင်အဝဖော်ထားကာ မြေကြီးထဲနစ်မြုပ်ပြီး ပက်ကျိတွေလာစေဖို့ ဆွဲဆောင်နိုင်ပါတယ်။ ထို့နောက် ဗူးထဲကျရောက်လာမယ့် ပက်ကျိတွေကို စုဆောင်းကာ ပုံမှန်စွန့်ပစ်နိုင်ပါတယ်။
သစ်ထိုးယင်တွေဆိုတာ သီးနှံစိုက်ပျိုးတဲ့သူတိုင်း ရှောင်ရှားလိုပြီး ဆိုးရွားတဲ့အဖျက်ပိုးမွှားတွေ ဖြစ်ပါတယ်။
သီးထိုးယင်တွေကို ဖမ်းယူနိုင်ဖို့အတွက် ပုလင်း (သို့မဟုတ်) ဗူးတစ်ခုထဲကို ပုပ်နေတဲ့အသီးတွေ၊ ပျားရည်နဲ့ ပန်းသီးရှာလကာရည်တို့ကို ရောစပ်ပြီးထည့်ထားပါ။ ပြီးပါက ပုလင်း (သို့မဟုတ်) ဗူးရဲ့ ထိပ်ဝကို ပလပ်စတစ်အကြည် (သို့မဟုတ်) မှန်ကြည်စက္ကူဖြင့် ဖုံးအုပ်ပြီး ကြိုးဖြင့်ချည်ထားပါ။ ထို့နောက် ဗူးထဲသို့ အဖျက်ပိုးဝင်ရောက်နိုင်အောင် သွားကြားထိုးထံအသုံးပြုပြီး ပလပ်စတစ် (သို့မဟုတ်) စက္ကူအပေါ်မှာ အပေါက်ငယ်လေးတွေ ဖောက်ထားပေးပါ။ ၎င်းဗူးကို သီးထိုးယင်တွေ လာရောက်တတ်တဲ့ နေရာမှာချိတ်ဆွဲထားခြင်းဖြင့် အပေါက်ငယ်တွေကနေတဆင့် အတွင်းကို ဝင်ရောက်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ကြက်များရဲ့ သေးငယ်သော ပြင်ပဒဏ်ရာများကို ကုသနိုင်ခြင်း
ပျားရည်ဟာ အပင်တွေမှာသာ အသုံးဝင်တာ မဟုတ်ပါဘူး။ ပျားရည်ကို လူတွေရဲ့ အသေးစား ထိခိုက်ဒဏ်ရာတွေ ရရှိတဲ့အခါ အသုံးပြုနိုင်သလို ကြက်တွေမွေးမြူရာမှာ တခါတရံဖြစ်ပေါ်တတ်တဲ့ ဒဏ်ရာအသေးအမွှားလေးတွေကို ပျားရည်သုတ်လိမ်းပေးထားခြင်းဖြင့် ၎င်းရဲ့ ဘက်တီးရီးယားနဲ့ မှို ဆန့်ကျင်နိုင်တဲ့ ဂုဏ်သတ္တိများကြောင့် ရောဂါပိုးတွေ မကူးစက်အောင် ကူညီပေးနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ကြက်တွေကို တခါတရံ ဖြည့်စွက်စာအနေနဲ့ ပျားရည်တိုက်ကျွေးလို့ရပါတယ်။ ပျားရည်တိုက်ကျွေးခြင်းအားဖြင့် လုံလောက်တဲ့စွမ်းအင်ကို ထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပြီး ခွန်အားတိုးစေကာ ကျန်းမာစေမှာ ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ဇင်ထူးနိုင်
Ref: https://www.ruralsprout.com/
အစိမ်းရောင်လမ်းမှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်